Na jaren van somberheid, angsten en schooluitval kreeg ook mijn dochter de diagnose autisme. Net zoals mijn zoon een aantal jaren daarvoor.
Misschien verwachtte ik dat mijn rouwproces een tweede keer makkelijker zou zijn. Dat het me minder door mijn ziel zou snijden om te zien hoe diep ongelukkig mijn kind was. Dat ik me minder wanhopig zou voelen, omdat ik het niet kon fixen. Dat het minder pijn zou doen om mijn verwachtingen over de toekomst van mijn kind bij te stellen.
Ik had het ten slotte allemaal al eens ervaren.
Ik weet nu, het is niet makkelijker.
Rouw is de achterkant van de liefde. En net zoals liefde wordt rouw niet gehalveerd, maar gewoon verdubbeld. Zoals je net zoveel van je tweede kind houdt als van het eerste, doet het ook net zoveel pijn om dat tweede kind te zien worstelen.
Is er dan helemaal niets anders dan de eerste keer? Toch wel. Ik heb mezelf de afgelopen jaren steeds beter leren kennen en ben me bewust van mijn patronen: ik ben geneigd het zelf te doen, alles uit de kast te trekken om het te ‘fixen’ en niet stil te staan bij mijn pijn. Eigenschappen die me vaak van pas komen, maar me hierbij in de weg zitten.
Dus ondanks dat mijn verdriet net zo heftig, pijnlijk en uitputtend is als de eerste keer, lukt het me wat vaker om mijn valkuilen te vermijden en wél steun te zoeken bij mijn omgeving, stil te staan bij mijn verlies en voldoende rust in te bouwen.
Rouw heb je te nemen.
Want als je het diepste verdriet in je leven niet kunt nemen, dan kun je ook het geluk niet meer nemen.
