Blijf via e-mail op de hoogte van nieuwe blogs

Help, straks komen ze erachter dat ik niets kan

Wat ben je toch een waardeloze ouder. Dat gaat je nooit lukken. Wacht maar, zometeen val je door de mand en komen ze erachter dat je niets kunt. Ken je dat? Dat stemmetje in je hoofd, die negatieve gedachtes, die je zo genadeloos kunnen afstraffen? Wil je horen wat die van mij zegt? Komt ie: je bent een verwend kreng. Wat haak jij snel af. Eigenlijk kun je niets. En nog veel pijnlijkere dingen. Maar hé, er zit een grens aan wat ik publiekelijk deel.

Erfenis uit de oertijd

Wist je dat iedereen van dit soort stemmetjes heeft? De een wat meer dan de ander natuurlijk, maar we hebben ze allemaal. Want zo zit onze menselijk geest nu eenmaal in elkaar. Altijd klaar om je te bestoken met negativiteit. Erfenisje uit de oertijd. Dat stemmetje is niets meer of minder dan een waarschuwing voor dreigend gevaar. Dat was ooit heel handig. Want als je 30.000 jaar geleden over de steppe liep moest je constant op je hoede zijn voor vijandige stammen of gevaarlijke dieren.

Tegenwoordig hoeven we ons over dit soort zaken – in dit deel van de wereld tenminste – niet meer druk te maken. Maar onze geest werkt nog hetzelfde als toen. Onze geest is constant op zoek naar gevaar. En als er geen direct gevaar is, dan verzint hij wel iets.

Uit je comfort zone

Dat is ook de reden dat je die stemmetjes vooral hoort als je uit je comfort zone stapt. Als je iets doet wat je spannend vindt. Als je je je onzeker voelt. Als je geconfronteerd wordt met verlies, bijvoorbeeld van je baan of een geliefde. Of als je weet dat je het oude moet gaan loslaten, maar nog niet precies voor ogen hebt hoe het nieuwe er dan uit ziet. En iedereen heeft ergens in zijn leven te maken met dit soort situaties.

Klopt het in je hart?

Nou heb je misschien ooit geleerd dat je die negatieve gedachten moet uitdagen: is het echt waar dat ik niets waard ben? Dat ik er niet toe doe? Dat ik niet goed genoeg ben? En ze vervolgens moet ombuigen: ik ben wél wat waard. Ik doe er toe. Ik ben goed zoals ik ben. Mijn ervaring is dat dat wel werkt, maar slechts even. En slechts gedeeltelijk. Want in mijn hoofd weet ik echt wel dat mijn negatieve gedachten niet kloppen. Maar in mijn hart voelt het vaak niet zo.

Minder luisteren naar negatieve gedachtes

Maar nou komt het. Wat als je eens stopt met proberen van deze gedachten af te komen? Als je stopt met deze gedachten uit te dagen, te bevragen, uit te zoeken of ze waar zijn. Want laten we eerlijk zijn, dat heb je waarschijnlijk al heel vaak geprobeerd en ze steken nog regelmatig de kop op, of niet?

Wat nou als je accepteert dat deze gedachten bij het leven horen. Dat iedereen ze heeft. Dat er fases zijn in je leven waarin je er meer of minder last van hebt. En dat de vraag ‘is het waar’ eigenlijk helemaal niet relevant is. Maar dat de enige relevante vraag is: als ik luister naar deze gedachte, helpt dat me dan om te komen waar ik wil zijn?

Een voorbeeld van anders denken

Een voorbeeldje. Nu ik deze blog schrijf komen er allerlei gedachten bij me op: “wat klets je nou. Je bent niet deskundig genoeg om hier over te schrijven. Straks wordt dit gelezen door andere coaches die dit verhaal volkomen bullshit vinden. En dat dan in de commentaren op LinkedIn zetten. Stop er maar mee, dit gaat toch niets worden.”

Zijn deze gedachten waar? Ja, misschien wel. Er zullen vast mensen zijn die dit een slecht verhaal vinden. Die het niet met me eens zijn. Of vinden dat ik het helemaal verkeerd begrepen heb.

Maar dan terug naar de enige echte vraag die er toe doet: als ik luister naar deze gedachten en doe wat ze me opdragen – stoppen met schrijven – helpt dat me dan om dichter bij mijn doel te komen? Helpt het me om mezelf te laten zien? Om uit te dragen waar ik voor sta als coach?


Mentale oefening

Wat kun je doen als dit soort gedachten bij je opkomen? Ik zelf probeer er eerst met wat meer afstand naar te kijken. Daar bestaat een oh zo eenvoudig maar even zo effectief trucje[1] voor. Ik wil het je graag leren:

Stap 1

Pak een pen en een vel papier en schrijf eens zo’n gedachte op. Spaar jezelf niet. Kies een hele pijnlijke. Zo een die regelmatig de kop opsteekt. Heb je hem? Goed zo. Schrijf hem op. En nou niet denken, ik doe het wel in mijn hoofd. Want dan werkt het minder goed. Iets met twee hersenhelften die beter samenwerken als je schrijft. Waardoor dingen beter blijven hangen in je geheugen. Dus, schrijf die gedachte op. En wacht even met verder lezen totdat je klaar bent. Ready? Kijk er aandachtig naar, minstens een seconde of tien. En ga dan door naar stap twee.

Stap 2

Draai je papier om. En schrijf dezelfde gedachte nog eens op, maar nu begin je de zin met “ik heb de gedachte dat …” . Gedaan? Ok, dan gaan we door naar stap drie.

Stap 3

Pak een nieuw vel papier. Schrijf de gedachte nogmaals op en begin de zin met “ik merk dat ik de gedachte heb dat …”.

Stap 4

Kijk eens rustig naar wat je geschreven hebt. En laat het even bezinken. Geen garantie, maar waarschijnlijk zul je merken dat je met iets meer afstand naar je gedachte kunt kijken. Dat ze wellicht iets minder ‘waar’ voor je is. Misschien lukt het je zelfs te zien wat deze gedachte is: slechts een gedachte. Niets meer, niets minder. Geen bevel. Geen opdracht. Je hoeft er niet naar te luisteren. Je hoeft niet te doen wat deze gedachte tegen je zegt. Je hoeft er ook niet tegen te vechten of er van weg te lopen. Deze gedachte mag er gewoon zijn.

De enige vraag die jezelf stelt is: helpt deze gedachte mij mijn doel dichterbij te brengen? Is het antwoord nee? Dan kun je besluiten je niet door deze gedachte te laten leiden. En in plaats daarvan iets te doen wat je wél dichterbij je doel brengt.

Nog even terugkomend op mijn voorbeeldje. Mijn gedachten zijn er nog steeds. Dat is ok, ze horen bij me en ik weet dat ze de kop opsteken, iedere keer als ik iets doe wat ik spannend vind. Maar ik besluit me niet door mijn gedachten te laten leiden. Ik schrijf dus rustig door en stuur deze blog de wereld in.

[1] Hayes et al., 1999

Over Esther

Ik coach mensen met stress en burn-outklachten of gevoelens van levend verlies, werkgerelateerd of als gevolg van privéomstandigheden. Ik help je een goed evenwicht te vinden tussen zorgen voor jezelf en zorgen voor anderen.

Gratis kennismaken

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *