Een paar jaar geleden. Vakantie in Frankrijk, met onze drie kinderen, waarvan de oudste autisme en ADHD heeft. Ik zie mezelf nóg zitten. Twee uur ’s nachts, huilend, op de rand van het bed van ons vakantiehuisje. ‘Morgen rijden we terug naar huis’, spreek ik af met mijn man ‘dit doen we nooit meer.’
De bom barstte
Het was de derde dag van onze vakantie. Vandaag wilden we de Puy de Dôme bezoeken. En dat wat we al drie dagen aan voelden komen en ook al drie dagen probeerden te sussen gebeurde: de bom barstte. Onderweg in de auto kreeg onze oudste zoon van 10 een woedeaanval. Krijsend, schreeuwend en schoppend zat hij op de achterbank. Zo in de stress, dat hij alles wat hij kon vinden door de auto smeet: een bal, een flesje water, een stripboek. Toen hij ook nog probeerde de deur van de rijdende auto open te maken, besloten we te stoppen. Terwijl mijn man onze oudste vasthield om te voorkomen dat hij zomaar de snelweg op zou rennen, probeerde ik onze andere twee kinderen te troosten. Want ook zij waren in tranen en helemaal overstuur.
Vakantie volgens het ‘autismeboekje’
We zijn toch gebleven dat jaar. En met die vakantie is het uiteindelijk ook nog best goed gekomen. Maar deze gebeurtenis was voor mij wel aanleiding om onze vakanties nog eens kritisch onder de loep te leggen. Want ik dacht dat we alles volgens het ‘autismeboekje‘ deden: we bereidden ons kind zoveel mogelijk voor door te vertellen wat we gingen doen. Illustreerden dat met foto’s en plattegronden. Maakten een dagplanning. Probeerden de routine van thuis zoveel mogelijk aan te houden. En toch ging het zo mis. Wat konden we in hemelsnaam nog meer doen?
Inmiddels zijn onze vakanties meestal weer leuk en ontspannen. Niet de hele tijd natuurlijk, maar dat zal in ‘gewone’ gezinnen niet anders zijn. Ik vertel je graag mijn vier beste tips, misschien kun jij er ook iets mee.
1. Neem je eigen verwachtingen onder de loep
Je kunt iets doen aan de spanning die een vakantie oproept bij je kind. En dat begint allereerst bij jou als ouder. Hoe jij tegen vakantie aankijkt. En hoe jij vindt dat je die moet vieren. Welke ideeën je hebt over de ideale vakantiebestemming, leuke daguitjes en over de momenten dat het niét leuk is. Kortom, wat jij van je vakantie verwacht. En het belangrijkste: welke keuzes je vervolgens maakt op basis van deze verwachtingen.
Kijk eens goed naar die verwachtingen, overtuigingen en aannames. Wie zegt dat vakantie de hele tijd leuk en ontspannen moet zijn? Is het een ramp als je kind een woedeaanval krijgt? En is je vakantie alleen geslaagd als je iedere dag een uitstapje maakt?
Pas als je eerlijk bent naar jezelf en snapt dat jouw manier van kijken je keuzes beïnvloedt, kun je de vakantie bewust anders aanpakken. Dan kies je voor wat écht belangrijk voor jullie is. En laat je andere dingen los. Dan voelt vakantie ineens heel anders. Niet alleen voor jou en je kind, maar voor iedereen in je gezin.
2. Geef je kind ‘toestemming’ om gespannen te zijn
Als ik je nu vraag: is het oké dat vakantie spanning oproept bij je kind? Dat je kind soms overprikkeld raakt, onredelijk is of een driftbui krijgt? Dat vakantie in jullie gezin niet altijd leuk, vrolijk en ontspannen is? Wat is dan je antwoord?
Voor iedereen is het antwoord anders natuurlijk. Maar voor mij persoonlijk is het antwoord: ja, dat is oké. Het is oké dat mijn zoon gestrest raakt van vakantie. Dat het niet altijd lukt om te voorkomen dat hij overprikkeld raakt. Of dat de spanning soms zo hoog oploopt dat hij onredelijk, driftig en onaangenaam reageert. Ik vind het niet leuk, maar dat is wat anders. Het is geen ramp. Een driftbui verpest niet de hele vakantie. En het is ook geen reden om naar huis te gaan.
Sinds we stress en overprikkeling van onze zoon op deze manier benaderen is er een last van onze schouders afgevallen. En van die van mijn zoon. Hij voelt zich niet langer schuldig als het een keer niet lukt om zich in te houden en hij tóch een driftbui krijgt. En wij lopen niet meer de hele dag op eieren om dat te voorkomen. En weet je wat het mooie is? Sinds we onze zoon als het ware ‘toestemming’ geven om vakantie heel spannend te vinden, is het voor hem minder spannend. En heeft hij minder last van overprikkeling.
3. Zoek een accommodatie die jullie allemaal past
Ga op zoek naar een accommodatie die zoveel mogelijk tegemoet komt aan de behoeftes van ál je gezinsleden. Zo heeft mijn zoon met autisme veel behoefte aan privacy en een prikkelarme omgeving, terwijl de andere twee graag veel kinderen om zich heen hebben om mee te spelen. Mijn man houdt van natuur en kamperen. Ik ook, maar ik wil wél graag een fatsoenlijk bed en een eigen badkamer. Voor ons is de ideale plek dus een kleinschalige, rustige, groene camping, gericht op kinderen. Maar dan eentje waar ze ook huisjes of ingerichte tenten verhuren die een lekker bed en een eigen badkamer hebben. En tot slot een plek die privacy biedt, zodat mijn zoon zich kan terugtrekken. En zodat niet de hele camping er getuige van is als hij uit zijn plaat zou gaan.
De behoeftes van jouw gezin zijn misschien weer heel anders. Kijk er eens kritisch naar ga op zoek naar plek die bij jullie past.
4. Ga vaker terug naar dezelfde bestemming
Heb je een plek gevonden die jullie past? Ga dan een paar keer terug naar dezelfde bestemming. Dat vind ik persoonlijk wel een beetje saai, en ook mijn man en andere kinderen gaan liever ieder jaar naar een andere plek. Maar voor mijn zoon met autisme is het veel fijner om op vakantie te gaan naar een plek die hij al kent. En zoals het met de meeste cliche’s is, is ook dit cliché waar: als je kinderen het naar hun zin hebben, dan heb jij ook een fijne vakantie.
Weken later kwam ik er trouwens achter waarom onze zoon zo in paniek raakte onderweg naar de Puy de Dôme. We hadden hem weliswaar goed voorbereid en hem van alles verteld over deze vulkaan. Maar we hadden er niet expliciet bij verteld dat dit een slapende vulkaan was en dat hij dus niet bang hoefde te zijn om bedolven te worden onder de lava. In zijn beleving wilden we hem meenemen naar een plek met kokende lava. Geen wonder dus dat hij in paniek raakte.
P.s. Speciaal voor ouders van kinderen met gedragsproblemen heb ik een online programma gemaakt met videolessen, oefeningen en geleide meditaties. Je leert wat je kunt doen om spanning te verminderen, hoe je effectiever om kunt gaan met je emoties en hoe je rustig blijft in stressvolle situaties. Klik hier voor een gratis voorproefje.
P.s. p.s. Wil je weten wat je kunt doen om erachter te komen wat voor jou echt belangrijk is? En wat je kunt doen om beter om te gaan met de pijn die het leven onvermijdelijk met zich meebrengt? Ik bied verschillende coachingstrajecten waarmee ik je kan helpen. klik hier
